Podstawy prawne

W orzeczeniu z dnia 25 lutego 1978 r. Sąd Najwyższy stwierdził.:

„W wypadku wyjątkowym sąd może sprostować akt urodzenia przez zmianę oznaczenia płci także przed dokonaniem korekcyjnego zabiegu operacyjnego zewnętrznych narządów płciowych, jeżeli cechy nowo kształtujących się płci są przeważające i stan ten jest nieodwracalny.”

W postanowieniu z dnia 22 marca 1991 r. Sąd Najwyższy orzekł, że:

„Poczucie przynależności do danej płci może być uznane za dobro osobiste (art. 23 k.c.) i jako takie podlega ochronie również w drodze powództwa o ustalenie na podstawie art. 189 k.p.c.”.

Zgodnie z art. 189 k.p.c. powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny. Transseksualista ma niewątpliwy interes prawny by usunąć stan sprzeczności między stanem rzeczywistym a stanem wynikającym z wpisu w aktach stanu cywilnego, może więc wytoczyć powództwo, o którym mowa w art. 189 k.p.c.

W postanowieniu z dnia 22 marca 1991 r. Sąd Najwyższy orzekł również , że:

„Na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu można dokonać wpisu dodatkowego do aktu urodzenia, o którym mowa w art. 21 ustawy „Prawo o aktach stanu cywilnego” (Ustawa z dnia 29 września 1986 r.).

 

Ustawa z dnia 29 września 1986 r. – Prawo o aktach stanu cywilnego stanowi:

  • art. 21 ust. 1: „Jeżeli po sporządzeniu aktu stanu cywilnego nastąpią zdarzenia, które mają wpływ na jego treść lub ważność, zmiany z nich wynikające wpisuje się do aktu w formie wzmianki dodatkowej”.
  • art. 21 ust. 2: „Podstawę do wpisania wzmianki, o której mowa w ust. 1, stanowią prawomocne orzeczenia sądów, ostateczne decyzje, odpisy z akt stanu cywilnego oraz inne dokumenty mające wpływ na treść lub ważność aktu”.
  • art. 31: „Akt stanu cywilnego podlega sprostowaniu w razie błędnego lub nieścisłego jego zredagowania”.

W uchwale z 22 września 1995 r. Sąd Najwyższy ponownie opowiedział się za dopuszczalnością dochodzenia w procesie ustalenia płci transseksualisty w drodze powództwa na podstawie art. 189 k.p.c. Wskazał przy tym, że pozwanymi w sprawie powinni być rodzice powoda, a w razie ich braku – kurator.

Szerzej na ten temat: